Olimpiyatların Acı Gerçekleri

Merhaba Moronoorcasauruslar,

Hani ülkeler olimpiyat için ev sahipliği yapma yarışına girip tüm ülke halkını sanki önemli birşey yapıyorlarmış gibi bir düşünceye iknaya uğraşırlar. Spor - sevgi, saygı, barış, cesaret yada başarı gibi "pozitif" yani koyunların asla olamadığı ve olamayacağı şeylerle ifade edilip, ulaşılmazın ayaklarına getirilmesinin önemi vurgulanır.

Başbakan Erdoğan, sporun renkler ve kültürler üstü güzelliklerinin "doyasıya" yaşandığı bir barış ve dostluk festivali olduğunu belirterek, İstanbul ile olimpiyat oyunları arasındaki randevu gecikmiş bir randevudur. İnanıyorum ki bu buluşma gerçekleştiğinde olimpiyatlar tarihinin en anlamlı sayfalarından biri üç kıtayı birleştiren bu eşsiz güzellikteki şehirde yazılacaktır? dedi.

Peki hangi haberci, gazeteci yada şovmen bu düzenin götürüleri hakkında konuşabiliyor? Ufak bir google araştırması ile türkiyede bu konunun kimseyi pek alakadar etmediği belli oluyor. Çoğunlukla bulabildikleriniz şakalar yada dalgalardan ibaret.

Konuyu fazla uzatmadan realite gözlüklerini takarak bir bakalım şu olimpiyat olayına.

Olimpiyatlara katılabilmek için yürütülen "en görkemli stad bizde olcak" safsatasından önce gerçekleştirilmesi gereken en önemli işlem "artık evsiz it kopuğun olmadığı harikulade bir şehiriz" girişimidir! IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), olimpiyatların yürütüleceği her şehrin altyapı, ulaşım ve yerleşim düzenini kendi isteklerine uygun olacak şekilde görmek ister. Bu istek Parisin 2012 olimpiyatlarına katılmak için getirttiği IOC heyetinin aynı gün gerçekleşen toplu taşıma grevine denk gelmesiyle, Parisin eve eli boş dönmesine sebep olmuştu. Böylece Fransa olimpiyatlara au revoir demişti. Ne yazıkki çinliler gibi "hazırız" görüntüsünü sahte düzmecelerle sahneleyemediler. Olimpiyat bu - boru değil!

Tabiki ayrıca IOC heyetinin sizin şehrinizi seçmesi için kullanılan ikna taktiklerinin masrafınıda unutmamak lazım. Cep telefonları, dijital kameralar, tatil suitleri, kiralık lüks araçlar. Özellikle son zamanlarda heyetin kişi başı "ikna" masrafı 500.000TL ve üstüne çıkıyor. Dedim ya, olimpiyat bu - boru değil! 1998 de japonlar neredeyse 24.000.000$ harcadılar. Bunun ardından Salt Lake City bir sonraki ev sahibi olabilmek için 1.000.000$ nakit, hediyecikler, kayak tatilleri ve fahri doktora ünvanları sundular. Tabiki bunların haricinde sunulan erotik eğlencelerinde sanırım hayal edebilirsiniz.

Devletler sonunda yapılanların tümünün buna değeceği sözünü vererek halkı medyatik narkozla ikna ederler (bunun makalesini en altta göreceksiniz). Sonunda muhteşem bir spor şöleni, elit sınıf yeni evler, sayısız iş olanağı, hayal edilemez bir kar marjı ve şehrin gençleri için yeni spor olanakları halkı bekliyor olacaktır. Nasıl olurda bu fikre karşı çıkabilirsiniz - kafayı mı yediniz?

Tabiki tüm bu yeniliklerin inşa edilmesi için bir mekan seçilmek zorunludur. Bu mekanlarda çoğunlukla fakirlerin yaşadığı taşra bölgeler olur. Hani çoğunlukla ortasından değilde çevresinden dolaşılan mekanlar! 1996 yılında Atlantada yaklaşık 30.000 kişi, 1988 yılında Seoul de ise 728.000 kişi bu sayede yaşadıkları yerlerden sürgün edilmişlerdi. Kendine kalacak bir yer bulamayanlarda, olimpiyatlar bitene kadar çadır yada konteynırlarda barınmak zorunda kalmışlardı. Fakat hiçbirisi Beijing olimpiyatları kadar çıtayı yükseltememişti.... 2008 oyunları için yaklaşık 1.500.000 çinli yaşadıkları yerlerden sürgün edilmişti.

İnsanlar zorla sürgün edilmeseler dahi, gelmekte olan olimpiyatlar dolayısıyla artan kira fiyatlarını karşılayamayacak duruma gelip evlerini terk etmek zorunda kalıyorlardı. IOC de bunu halkın kendi açgözlülüğü olarak yorumlayıp suçlamalardan sıyrılıveriyordu.

Ev sahibi önündeki faturaları ödeyebilmek için mutlaka bir sponsora sahip olmak zorundadır ve buda olimpiyat bölgesinde sadece o sponsorun ürünlerinin satılacağı anlamına gelir. Tabiki bu sadece business ve normal. Ancak eğer durum olimpiyatlar için gelen turistlerin ilgisini çekmek için çeşitli olimpik terimler kullanmak olunca bir anda işler değişmeye başlar. Mesela "Madalya Menü", "Altın fırsat", "Bronz kupada bira" yada "Sponsor" gibi kelimeleri satmak istediğiniz ürüne iliştirirseniz bu size 10.000-50.000tl arası bir telif hakkı cezasına mal olabilir.

Herne kadar garipte olsa, ülkenin girdiği ekonomik darboğazdan kurtulma uğruna şeytanla anlaşma için masaya oturmak gerekebiliyor. Oldukça çirkin bir manzarada olsa, kimse sonunda kendini yunanistan gibi şapa oturmuş şekilde bulmak istemiyor.

Ayrıca oyunlar zamanında IOC ev sahibi şehir için özel izin ve haklar talep etmektedir. Bu özel haklar arasında olimpiyat karşıtı yapılan eleştirilerin sansürü ve buna bağlı olarak bazı yerel kanunların askıya alınması vardır. Örneğin londrada ev sahibi şehir tüm bilboardları kiralayıp sadece sponsorların kullanımına sunmak zorundaydı. Olimpiyat karşıtı tüm reklamlar ban yemekteydi. Polis bile anti-olimpik takılan şahısların evlerini basıp anti görünen şeylere el koyabilir. Anlayacağınız olimpiyatlar sürecinde ev sahibi şehir George Orwell'in 1984 tarzı bir havaya bürünür. Şehirin üzeri ordu yada polis helikopterleri yada uçakları ile dolar. Güvenlik geçitlerinde muazzam bir artış oluşur.

Dünyanın her yerindeki şehirler, bu muazzam oyunları evlerinde misafir edebilmek türlü kirli işler çevirirler. Bu tıpkı açlık oyunları filmininin yetişkinler için yapılmış olanına benzer, burada sadece aç bırakılma, ensest ve katliam yoktur. Olimpiyatlar için seçilmiş olmak tüm dünyanın gözü önünde muhteşem ve göz alıcı bir şehire sahip olmanın sessiz tasdiğidir. Bu yüzden zannetmeyinki olimpiyatlar bir gün hatayın hassa dedemli köyünde yapılabilir. Olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapmak yıllarca hafızalarda kalacaksınız demektir... bundan daha büyük bir onur olabilirmi??

Ancak tüm bu şan şöhretinde tabiki bir faturası var, hemde ağır olanı. Yunanistan bu bedelin bugün bile altında ezilmeye devam etmekte!!

Yunanistanın 2004 olimpiyatları için ayırdığı bütçe 4.5 milyar euro idi ve tabiki konu olimpiaytlar oldumu evdeki hesabın çarşıya asla uymadığı tarihi bir esas olarak, masraflar 10 milyar euro yu buldu! Herşey hazır olduğunda ise ev sahipliğinin bedeli yunanistanın YGSMH'sının %5 i idi. Habelerdede gördüğünüz gibi o zamandan bu zamana halen götlerinin üzerine oturacak duruma gelemediler... acı iyi bir öğretmendir! Vancouver da olimpiyat köyü adı altında yaptığı villaları satamayıp onca yatırımın çöpe gitmesini çaresizlikle izlemişlerdi.

Nagano kış olimpiyatları ise 1998 yılında şehri ekonomik durgunluğa itmiş ve şehir sakinlerinin kişi başı 30.000$ borca girmelerine neden olmuştu. Fakat tüm bu finansal afetlerin arasında en beteri 1976 olimpiyatlarına ev sahipliği yapmak isteyen Montreal in başına gelendi. Olimpik stadyumları oyunların bitmesinin 11 sene ardından bitirilebilmişti ve ortada bulunan borcu ödemeleri neredeyse 30 yıllarını almıştı.

İşte bu yüzden İsviçrenin Bern şehrinde yapılan halk oylamasında, halk ev sahipliği yapmamayı tercih etmiş ve bu "ayrıcalığın" başka şehirler tarafından üstlenilmesine olanak sağlamıştı. Birkaç büyük şehir daha 1970 lerin ardından olimpiyatlara ev sahipliği yapma fikrini komple rafa kaldırdı.

Tüm bunların haricinde onca atletik sporcunun olimpik köyde kalırken yaptıkları orgi partilerini haberlerde duymayacağınızda kesindir.

Büyük etkinliklerin uygulanma amacı bahsedilen, spor, sevgi, onur, gurur gibi zırvaların oldukça dışında işler. Yunanistanın içine düştüğü borçtan dolayı adalarını satmaya başladığınıda duyduğunuza göre, bu oyunlara istanbulun ev sahipliği yapması ile nelerin kaybolacağını şimdiden düşünün, çünkü türkiye bu listeye dahil! Tam düze çıktık haberleri çıkmışken olimpiyatlar devreye girecek ve yine 10 sene önceki duruma geri dönülecek. Vergi ve cezalar astronomik rakamlara fırlayacak... tek temenni ise "biz olimpiyatlara ev sahipliği yapmanın gururunu duyuyoruz" olacak. Bende buna oturup kıçımla gülüyor olacağım.

Rusya seneye yapılacak olan Sochy kış olimpiyatları için 2006 dan beri para biriktiriyordu ve bütçeleri 10 milyar dolar kadardı, ancak geçenlerde bu rakamın kendisini ikiye katlayacağı haberleri rusyada kellerin uçmasına neden olmuştu.

Ne tesadüftürki hiç bir ülkede olimpiyat sonrası geriye kalan yapılar kullanılamıyor ve doğanın ellerine teslim edilip çürümeleri bekleniyor.. buda o yapıları birer utanç abidesi gibi halkın gözü önünde tutarak, tüm bu ev sahipliği yapmış olmanın gururu sadec borcun verdiği suçluluğu örtbas etmeye yarıyor.

Buyurun size ağızları sulandıracak "olimpik kazanç" haberi! Yani madalyonun tek yüzü.

Olimpiyatlar ülkemize neler kazandırır?

Evsahipliği hakkının kazanılması halinde, İstanbul ve Türkiye, maddi gelirin yanı sıra altyapı, tesisleşme, turizm, kültür, uluslararası alanda imajın güçlendirilmesi ve sportif başarı gibi birçok alanda büyük kazanımlar sağlayacak. (Onur ve gurur gibi boş şeyler)

TELEVİZYON GELİRLERİ (Koyunların cebine girmeyen paralar)Olimpiyatlardan elde edilen gelirin büyük bölümünü televizyon yayın hakları oluşturuyor. Son dönemde teknolojide ve televizyon yayıncılığındaki gelişmelerin ardından büyük organizasyonlarda televizyon haklarından elde edilen gelir de önemli ölçüde arttı.

1960 Roma Olimpiyatlarında 1,2 milyon dolar olan yayın hakları geliri, Los Angeles 1984'te 287 milyon dolara ulaştı. Teknolojide son yıllardaki gelişmelerle Atina 2004'te 1,5 milyar dolara çıkan yayın hakları gelirleri, Pekin'de 2008'de düzenlenen ve HD sistemle yayın yapılan son olimpiyatlarda 1,737 milyar dolar oldu.

Londra'da 2012'de düzenlenecek olimpiyatlarda bu alanda rekorun kırılması bekleniyor. İngiliz yetkililer, televizyon yayın haklarından 2,58 milyar dolar elde edileceğini tahmin ediyor.

ABD Olimpiyatların yayın hakları konusunda en büyük alıcı durumunda. Olimpiyatların toplam yayın gelirlerinin yarısından fazlası ABD'den geliyor.

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) yayın hakları gelirlerinin yaklaşık yüzde 10'unun alıyor. Kalan kısım ise oyunlara evsahipliği yapan kentin organizasyon komitesi, diğer ülkelerin olimpiyat komiteleri ve uluslararası federasyonlar arasında paylaştırılıyor. Ev sahibi kentin organizasyon komitesi bu payın yaklaşık yarısını alıyor.

SPONSORLUK GELİRLERİ (Koyunların cebine girmeyen paralar)
IOC, yayın hakları dışında kalan sponsorluk gelirlerini 2 şekilde elde ediyor. IOC, uluslararası sponsorlukları kapsayan dört yıllık bir programdan ve organizasyonu düzenleyen ülkenin olimpiyat komitesi tarafından verilen yerel sponsorluklardan faydalanıyor.

IOC ilk kısımdaki uluslararası sponsorluk paketlerini dört yıllık paketler halinde satıyor. Sponsor olan firmalar, dört yılda bir kış, bir de yaz olimpiyatının uluslararası ortağı oluyor.

Bu sponsorluk gelirlerinde de televizyon yayınların daha geniş kitlelere ulaşması ve teknolojideki gelişmelere paralel olarak önemli artışlar meydana geldi.

Uluslararası sponsorluk programının gelirlerinin yaklaşık yüzde 8'i IOC'ye veriliyor ve kalan kısım yine evsahipliği yapan kentin organizasyon komitesi, diğer ülkelerin olimpiyat komiteleri ve uluslararası federasyonlar arasında paylaştırılıyor.

Olimpiyatlara evsahipliği yapacak ülke, bilet satışı ve lisanslı ürünlerden de önemli miktarda gelir sağlıyor. Tüm bu gelirler oyunların masraflarının önemli bir bölümünü karşılayabiliyor.

SON 2 OLİMPİYATTA MALİYETLER
Çin, Pekin 2008 için 38 milyar dolardan fazla harcama yaparak başkent Pekin'i oyunlara hazırladı. Oyunları izlemek için kente gelen turistlerin, yaklaşık 5 milyar dolarlık harcama yaptıkları tahmin ediliyor. (38 yatırıp karşılığında 5 alınca buna zarar etmek denmiyormuydu?)

Pekin'deki olimpiyatlarda, lisanslı ürünler için 800 satış noktası oluşturuldu ve internet sitesinde 5 bin çeşit ürün satışa sunuldu. (Sunuldular, ancak sadece %17 si satıldı ve %4 ü iade edildi)

Atina 2004'te ise oyunların maliyetinin 4,5 milyar Avro olması planlanmış, ancak maliyet 9 milyar avroya ulaşmıştı.

2012 LONDRA'DA DURUM
Daha önce 1908 ve 1948 yıllarında yaz olimpiyatlarına ev sahipliği yapan Londra, 27 Temmuz 2012'deki açılış töreniyle başlayacak oyunların hazırlıklarını büyük ölçüde tamamladı.

Yetkililer, biletlerin neredeyse tamamının tükendiğini bildirdi. Bilet temini için 2 milyon kişiden toplam 23 milyon talep geldiğini aktaran organizatörler, bu durumun diğer olimpiyatlarla karşılaştırıldığında çok yüksek bir oran olduğunu belirtti.

Londra'da oyunlar boyunca her gün 12 bin polis güvenliği sağlamak için görev yapacak. Ulaşımda ise büyük bir rahatlık sağlayacak metro ağının aksamaması için çalışmalar devam ediyor. Oyunlarda gönüllü olarak çalışmak için 250 bin kişi başvuruda bulundu.

Olimpiyatlar için 15 milyar sterlinlik bütçe ayıran İngiltere, Londra'nın doğusundaki 2 kilometrekarelik alanı oyunlar için hazırladı.

Londra'nın önemli merkezleri de oyunlarda kullanılacak. Yenilenen Wembley Stadı futbol finallerine, Wimbledon kortları tenis maçlarına, Hyde Park maraton ve triatlon, Regent's Park da softball ve baseball mücadelelerine ev sahipliği yapacak.

MADDİ GELİR DIŞINDAKİ KATKILAR (Önce girecek borunun ebadı anlatılıyor, sonrada tüm bunların nasılda değeceğine değiniliyor!)
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) Genel Sekreteri Neşe Gündoğan, AA muhabirine, daha önce ''Olimpiyat Oyunlarının Ülke ve Kente Olan Katkıları'' isimli bir makale hazırladığını belirterek, ''Dünyanın en büyük ve popüler organizasyonu olan olimpiyat oyunlarını organize etmek, ülke ekonomisine, tanıtımına, ihracatına, yatırımlarına, turizmine, sporuna, gençliğe ve ülkenin imaj ve prestijine ne gibi katkılar getireceğinin bilincinde olan kentler ve ülkeler arasında, olimpiyat oyunlarını almak için büyük bir mücadele devam etmektedir. Mücadelenin erken başlamasının nedeni ise oyunların son yıllarda alınan bir kararla, kentlere 7 yıl öncesinden verilmesidir'' dedi.

Olimpiyat oyunları düzenlemenin her yönüyle nasıl bir kar getirdiğinin 1984 Los Angeles Olimpiyat Oyunları'nın sonunda ortaya çıktığını anlatan Gündoğan, ''Tüm masraflar çıkarıldıktan sonra kente 250 milyon dolar gelir kalması ve oyunların Güney California ekonomisine yaklaşık 3.29 milyar dolarlık bir katkıda bulunması durumu açıkça ortaya koymuştur. Bunun üzerine 1992 Olimpiyat Oyunları için o dönemde rekor sayılabilecek sayıda 6 kent birden aday olmuştur'' diye konuştu.

GÜNEY KORE'NİN İMAJI GÜÇLENDİ, SPORTİF BAŞARISI ARTTI
Neşe Gündoğan, 1988 Seul Olimpiyat Oyunları'ndan 3 ay önce ve sonra yapılan uluslararası kamuoyu araştırmasında yer alan ''Güney Kore sanayi mallarına ne kadar güveniyorsunuz?'' sorusuna verilen cevabın oyunlar sonrasında yüzde 35'lik artış göstermesinin, olimpiyatların ülkenin imajı yanında diğer alanlarda yaptığı olumlu etkiyi en iyi şekilde açıkladığını söyledi.

Diğer yandan oyunların, Güney Kore'de sporun gelişmesine de büyük katkıda bulunduğunu ifade eden Gündoğan, şöyle devam etti:

''Güney Kore ilk kez katıldığı 1948 oyunlarından 1988 oyunlarına kadar olan olimpiyat tarihinde toplam 66 madalya kazanmış. Kendi ülkelerinde düzenlenen bu oyunlardan 12 altın, 10 gümüş ve 11 bronz olmak üzere toplam 33 madalya kazanan Güney Koreli sporcular, büyük başarı göstermiş ve oyunlar sonunda madalya sıralamasında 4. sırayı almıştır.''

EV SAHİBİ BARCELONA ADETA BAŞTAN YARATILDI
Olimpiyat oyunları organize etmek için resmen 3 kez aday olup kaybetmesine rağmen yılmayan ve sonunda 1992 Olimpiyat Oyunları'nın ev sahipliğini alan İspanya'nın Barcelona kentinin, oyunlardan önce altyapı problemleri ve spor tesisi eksikleri bulunan bir kent olarak değerlendirilmekte olduğuna dikkati çeken Gündoğan, şu bilgileri verdi:

''İspanyollar 1992 oyunlarını organize etmek hakkını elde ettikleri 1986 yılından 1992 yılına kadar geçen 6 yıllık hazırlık süresi içinde kentin tüm alt yapı problemlerini çözmenin yanı sıra inşaa ettikleri yeni yollar, köprüler, parklar, oteller ve spor tesisleri ile Barcelona kentini yeniden yapılandırmışlardır. 1991 yılının ortalarına gelindiğinde Barcelona, Avrupa'daki en gelişmiş ve yaşanılabilir kentler arasında 8.sıraya yükselmiştir. Ayrıca Barcelona Olimpiyat Oyunları 1986-1992 yılları arasında 326.301 ek istihdam yaratarak işsizlik oranının da büyük bir düşüş göstermesine yol açmıştır.''

EV SAHİBİ OLMAK İSPANYOL SPORCULARA DA YARADI
Yaklaşık 88 yıllık olimpiyat tarihleri boyunca 4 altın, 13 gümüş ve 9 bronz olmak üzere toplam 26 madalya kazanan İspanyol sporcuların, 1992'de 13 altın, 7 gümüş ve 2 bronz olmak üzere toplam 22 madalya kazanarak inanılmaz bir başarı sergilediklerini kaydeden Gündoğan, ''Paralimpik oyunlarında büyük başarı gösteren İspanyol sporcular, 107 madalya kazanmışlardır. Bugün İspanyol sporcular dünyada çeşitli spor dallarında büyük başarılar elde ederken, Barcelona halkı da spor yapabilmek için en iyi tesislere kavuşmuştur. Günümüzde Barcelona'nın olimpik tesisleri her gün düzenli olarak yaklaşık 50 bin kişi tarafından kullanılırken, her yıl 300 bin kişi de Barcelona sokaklarında halk için gerçekleştirilen (herkes için spor) aktivitelerine katılmaktadır'' ifadelerini kullandı.

Aldınızmı gazı??? Yürüyün o zaman.....